Steeds meer mensen wonen en werken in steden. Hierdoor komt de leefomgeving in steden onder druk te staan, vooral doordat veel mensen zich verplaatsen met de eigen auto. Dit heeft allerlei ongewenste effecten, zoals ruimtegebrek en vervuiling. Dat kan anders, zoals diverse voorbeelden van slimme oplossingen over de hele wereld laten zien. Slimme mobiliteit, zo blijkt daaruit, is een onmisbare pijler van de slimme stad.

Onlangs kwamen beleidsmedewerkers van gemeenten, stadsplanners, stedenbouwkundigen en ondernemers bij elkaar op het nieuwe centrale kantoor van VodafoneZiggo voor de workshop 'De stad van 2030'. VodafoneZiggo organiseerde deze bijeenkomst samen met de Stichting Natuur & Milieu en adviesbureau Over Morgen om van gedachten te wisselen over mobiliteit en de stedelijke inrichting in de stad van de toekomst.

Martin de Jong, directeur Maatschappelijke Waarde bij VodafoneZiggo, legt uit: "Wij kijken altijd naar de waarde die wij als bedrijf toevoegen aan de maatschappij. Daarbij werken we graag samen met verschillende partijen als Natuur & Milieu om te praten over waar wij deze toegevoegde waarde kunnen brengen."

Duurzame stad
Ida Sanders, van Natuur & Milieu vult aan: "We zijn vorig jaar in gesprek gegaan met VodafoneZiggo over het thema 'slimme stad en slimme mobiliteit'. Ons doel was om na te denken over de manier waarop dit kan bijdragen aan duurzaamheid voor steden. De vraag was: hoe kan de duurzame stad eruitzien, en hoe vul je duurzame mobiliteit in?"
Het resultaat van dit onderzoek is het whitepaper Van autovol naar autovrij. Over de toekomst van gebiedsontwikkeling en stedelijke mobiliteit. Alle deelnemers hebben dit document vooraf gekregen, zodat het als leidraad kon dienen voor de discussie in Utrecht.

Lopen en fietsen
Het whitepaper is ambitieus, met als einddoel zogenoemde 'leefzones': autovrije en emissieloze stadsgebieden waar mensen zich vooral lopend of fietsend verplaatsen. Natuur & Milieu wil daarmee een inhoudelijk bijdragen aan de discussie over mobiliteit in de stad van de toekomst: "Als we echt een transitie naar duurzame mobiliteit in willen zetten, dan hebben we een nieuwe gezamenlijke visie op het gebruik van openbare ruimte en stedelijke inrichting nodig", aldus de onderzoekers.

Uitgangspunt van het paper is de trend dat steeds meer mensen wonen, werken en recreëren in de stad. Daardoor worden de komende jaren honderden duizenden nieuwe woningen uit de grond gestampt. Dit gaat gepaard met een groeiende mobiliteitsbehoefte, die zorgt voor de uitdaging om de stad leefbaar en bereikbaar te houden.

Want de stad loopt niet alleen langzaam vast, verkeer zet ook de leefbaarheid in de stad onder druk door de uitstoot van schadelijke stoffen. In het paper formuleert Natuur & Milieu vier principes voor de leefzone: Het is een compacte groene wijk met gemengde functies; het is een autovrije leefruimte; het vraagt om een nieuw mobiliteitssysteem; er is sprake van emissieloze logistiek en dienstverlening.

auto4

Negatieve definitie
De sessie begon met een inspirerend gastcollege door Peter Pelzer, Assistant Professor in Urban Futures and Spatial Planning aan de Universiteit Utrecht. Het valt hem in de discussie over de stad van de toekomst op dat er sprake is van een negatieve definitie: de toekomstige situatie wordt beschreven aan de hand van zaken die mensen niet meer willen, zoals auto's en CO2-uitstoot, in tegenstelling tot wat men juist wél wil. Pelzer: "Het past in een trend, met termen als aardgasvrij, autoluw en klimaatneutraal. Je geeft aan waar je niet naartoe wilt om aan te geven waar je wel naartoe wilt. Ik ben er ambivalent over. Het is aan de ene kant goed om aan te geven wat we niet meer willen. Maar het staat misschien ook voor een breder probleem, namelijk een 'crisis van de verbeelding' omdat we niet weten waar het naartoe gaat."

Connectiviteit
Tijdens de workshop kwamen diverse technologische oplossingen voor slimme mobiliteit en de slimme stad aan bod. Zo was er een korte pitch van Bird, dat in allerlei steden in de wereld een deelstep aanbiedt. City Hub toonde zijn oplossing op de zakelijke markt van de one stop shop voor stedelijke logistiek, om de noodzakelijke logistieke stromen voor de stad te combineren vanaf één hub aan de rand van de stad. Amber tenslotte presenteerde zich als aanbieder van gegarandeerde mobiliteit met een elektrische deelauto.

In de slimme stad zijn vervoersmiddelen en verkeerslichten met elkaar en hun omgeving verbonden via het Internet of Things (IoT). Deze data, sensoren, gps en apps kunnen immers niet functioneren zonder slimme connectiviteit en een stabiel netwerk. Deze technologie maakt real-time reisinformatie, efficiënte deelmobiliteit en autonoom transport mogelijk.

Besparing
De voordelen zijn duidelijk meetbaar. Een voorbeeld: met de auto worden jaarlijks 3,6 miljard korte ritten onder de 7,5 kilometer gemaakt. Als de helft van deze ritten wordt vervangen door de fiets dan bespaart dat elk jaar ongeveer 1,0 megaton CO2, 1,3 kiloton stikstof en 0,065 kiloton fijnstof. Auto’s staan gemiddeld voor 90 procent van de tijd stil, maar een deelauto kan vaker worden gebruikt. Een deelauto van een organisatie bedient gemiddeld 15 tot 18 gebruikers. Autodelen zorgt voor een geschatte reductie van 8 tot 13 procent CO2 uitstoot. Bij een elektrische deelauto is de besparing nog groter.

Een echte smart city heeft dus aantoonbaar waarde voor de maatschappij, en meer concreet voor de inwoners van de stad. Een slimme stad is een schone leefomgeving waar mobiliteit slim geregeld is met innovatieve technologie. Daar levert VodafoneZiggo met de daarvoor noodzakelijke connectiviteit graag een bijdrage aan.

Meer weten over de manier waarop slimme mobiliteit de slimme stad mogelijk maakt?
Klik op onderstaande PDF om het volledige paper te lezen.