Zelfrijdende auto's, smart shipping en drones zijn allemaal afhankelijk van betrouwbare en snelle mobiele telecommunicatie. Bijvoorbeeld omdat ze voortdurend software updates moeten krijgen om veilig te blijven werken. En omdat ze met elkaar en met relevante infrastructuur interactie moeten hebben om goed te kunnen functioneren. De nieuwe generatie mobiele telecom – 5G – gaat hier een essentiële rol in spelen.

In hoeverre is 5G dan verschillend van de huidige generatie mobiele telecom, 4G? In de eerste plaats omdat de capaciteit van het mobiele netwerk flink omhoog gaat. En daarmee ook de snelheden voor individuele gebruikers, en de hoeveelheid data die zij kunnen versturen en ontvangen. Net zoals dat van 3G naar 4G ook is gebeurd.

Geschikt voor IoT en kritieke communicatie
In de tweede plaats is 5G geoptimaliseerd voor het Internet of Things (IoT). Veel van die things hebben niet zozeer hoge datasnelheden nodig, maar wel deep indoor dekking. Denk aan sensoren in een ondergrondse parkeergarage die de bezetting meten, of meters die de doorvoer in het waterleidingnetwerk monitoren. Ook een laag energiegebruik is van belang, zodat een sensor jaren op één batterij kan functioneren.

In de derde plaats wordt 5G geschikt voor kritieke communicatie, bijvoorbeeld van hulpverleningsdiensten of tussen vrachtauto’s die in konvooien rijden. Daar is enerzijds voor nodig dat de vertraging in de verbinding wordt geminimaliseerd: van vele tientallen (4G) naar enkele milliseconden. Dat maakt het mogelijk om real time verbindingen te hebben, en daarmee bijvoorbeeld voertuigen en drones op afstand te besturen via 5G.
Anderzijds kan 5G gegarandeerde capaciteit toekennen aan verbindingen die daarom vragen. Kritieke verbindingen lopen daardoor niet langer het risico dat ze weggedrukt worden als er veel gevraagd wordt van de beschikbare capaciteit van het mobiele netwerk.

Uitdagingen
Wanneer kan 5G ingezet worden? Dat is nog niet duidelijk, mede door enkele uitdagingen. Zo is wereldwijd gekozen voor bepaalde spectrum banden voor 5G. De belangrijkste daarvan is 3,5GHz. Netwerkapparatuur en toestellen worden hiervoor door de internationaal georiënteerde telecomindustrie geschikt gemaakt.
Alleen in Nederland is die band niet beschikbaar voor 5G omdat deze gebruikt wordt door Defensie, voor inlichtingenwerk. Om die reden is nog niet duidelijk wanneer en hoe deze band in Nederland ingezet kan worden. Meer inzicht hierover wordt in de komende maanden verwacht vanuit het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Op de website van de Rijksoverheid is op 24 december hierover dit artikel gepubliceerd: Kabinet: verplaatsing grondstation Burum noodzaak voor optimale 5G-netwerken.

Verder bestaat er een risico dat de EU in haar wetgeving andere technologie voorschrijft, gebaseerd op een wifi-standaard. Dat zou inzet van de veelbelovende 5G techniek kunnen belemmeren. Vandaar dat automobiel- en telecompartijen de EU hebben opgeroepen om weg te blijven van een technologiekeuze.

Ten slotte is er ook nog het onderwerp netneutraliteit. Wetgeving benoemt voorwaarden waaronder bepaald dataverkeer of bepaalde datadiensten voorrang mogen krijgen. We moeten er nog achter komen welke ruimte dit precies biedt voor de kritieke communicatie die 5G mogelijk kan maken.

5Groningen
Hoe dan ook komt 5G eraan. Vodafone is de techniek en de toepassingen al uitgebreid aan het testen op haar netwerken over de hele wereld. In Nederland doen ze dat onder andere in het programma 5Groningen.
5G zal ongekende nieuwe toepassingen mogelijk gaan maken, en de manier waarop wij leven en werken aanzienlijk veranderen. Ook op het gebied van zelfrijdende auto’s, smart shipping en drones. Wat gaat u doen in de auto als u deze niet meer hoeft te besturen? Of neemt u in de toekomst de drone-taxi?
----
Sander van de Zande is Technology Strategy Manager bij VodafoneZiggo. Hij heeft ruim 20 jaar ervaring in de mobiele telecom. Hij heeft van nabij meegemaakt hoe eerst 2G, en later 3G en 4G zijn geïntroduceerd en succesvol zijn geworden. Nu is hij binnen VodafoneZiggo verantwoordelijk voor de introductie van 5G.

Deze tekst verscheen eerder in NRC Live op 30 november 2018.

Lees meer over 5Groningen

Netwerk van de toekomst