Nieuwe gadgets maken het je makkelijk. Je hoeft maar "muziek" te zeggen, en je Google Assistant of Amazon Alexa gooit iets over de speakers. Te gek, maar het gaat wel ten koste van je privacy. Dit soort nadelige bijwerkingen wekken afkeer op. Daarom laten we studenten nadenken over de vraag: hoe kom je tot een hate proof product?

Een lijfspreuk van Mark Zuckerberg is “Move fast and break things.” Met andere woorden: voor de vooruitgang moet álles wijken. En de nadelen? Die bekijkt Facebook pas als het klachten regent. Deze meedogenloze strategie sluit aan op een ontwerptrend van allerlei energiek en positief ingestoken design thinking processen: "Je idee is fantastisch, en wordt hoe dan ook een succes!" De slechte kanten van een idee belichten lijkt hierdoor taboe te zijn. Terwijl problemen herkennen en ze oplossen juist de kern van het vak is. Bovendien, je ergens over opwinden geeft ook veel energie. Wat levert het op als je juist dáármee gaat werken?

Even kwaad maken
Met dat idee zetten we 48 studenten van zes verschillende ontwerpopleidingen aan het werk in de SintLucas Creative Jam tijdens de Dutch Design Week. Het privacyprobleem van de Amazon Alexa is een van de cases. Hoe los je dit op? Hoe geef je de gebruiker weer controle en vertrouwen? Door zich een middag kwaad te maken over deze issues, komen de studenten tot slimme oplossingen. Een van de teams rust het apparaat bijvoorbeeld uit met een lichtstraal; een beam die groen is als de Alexa meeluistert, rood als ze stand-by staat en kleurloos wordt als ze helemaal uitstaat. Een even eenvoudig als slim idee, waardoor je altijd weet of je vrijuit kunt spreken. Een ander team bedenkt een zendertje voor aan je riem, waarmee je Alexa alleen activeert als je een brandende vraag hebt.

Reality check
Naast de luistervink Alexa kiezen we nog een aantal omstreden innovatiebloopers. Een smart koelkast die alsmaar melk inkoopt bijvoorbeeld. En nog een mooie: een automatische stofzuiger die als je hond binnen heeft gepoept, het hele huis ermee besmeurt. Het is een groot succes om de studenten deze issues voor te leggen. Hoezo? Het brengt goede energie en levert allerlei verrassende ideeën op. Daarnaast groeit het besef dat innovatie dingen oplost, maar vaak ook weer nieuwe problemen veroorzaakt. Als je die niet adresseert, maak je de wereld niet beter en mensen niet gelukkiger. Kijken naar de baal- en faalkansen is dus een prima invalshoek voor ontwerpers. Mijn advies: pas dit ten minste toe als een reality check. Ga niet uit van het geweldige succes van je idee, maar durf ook de grootste problemen en afknappers ervan centraal te stellen.

Jan van Boesschoten
Het digitale domein staat geen seconde stil. Jan van Boesschoten houdt VodafoneZiggo bij de digitale les. Hij doet dit met tal van innovatieve projecten én met de nieuwe generatie denkers, gebruikers en werknemers. Precies: studenten.