Het tempo van de technologie is nauwelijks bij te benen. De hoeveelheden data om ons heen stijgen zó hard dat niemand zich er een voorstelling van kan maken. En dat is hartstikke logisch, want ons brein is niet ontworpen om exponentiële groei te snappen. Da's immers best hoog gegrepen. Toch doe ik graag een poging om het on(be)grijpbare te bevatten. Ik neem daarbij ons brein als startpunt, via de industriële revolutie belanden we in het computertijdperk en tot slot sta ik stil bij de gigantische impact van gigantische groei.
Exponentiële evolutie
Het menselijk brein is niet gemaakt om exponentieel te denken. Hier ligt direct het fundament waarom veel mensen zich nog geen zorgen maken over de snel veranderende technologische ontwikkelingen. We zien de impact gewoonweg niet. Dit is goed te testen met het 30 stappen model: vergelijk 30 stappen van een meter lineair (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7…) met 30 stappen exponentieel (1, 2, 4, 8, 16, 32, 64…).
Dertig meter lineair kunnen we ons voorstellen. We zien zelfs waar we dan eindigen en wat we onderweg tegenkomen vanaf het punt waar we staan. Ik vraag anderen vaak waar ze denken uit te komen als ze 30 stappen exponentieel zetten. Duizend meter verderop? Maastricht? Parijs? Niemand kan het me precies vertellen. De uitkomst is dat je met 30 exponentiële stappen 25 keer de omtrek van de aarde aflegt. Onvoorstelbaar veel meer dan de 30 meter die we ons lineair wel kunnen voorstellen. Als de wereld ook exponentieel verandert, kunnen we als mens dan nog wel begrijpen wat er gebeurt? Om de snelheid van de technologische ontwikkeling te begrijpen is het nodig om als mens exponentieel te denken.
De wet van Moore
De Amerikaanse ondernemer Gordon Moore, die aan de wieg stond van computerbedrijf Intel, zei in 1965 al dat de computercapaciteit elke twee jaar verdubbelt. Tot nu toe is dat ook uitgekomen en daarmee zijn de computersnelheid en opslagcapaciteit exponentieel gegroeid. Vrijwel niemand had zich dat begin jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw kunnen voorstellen.
Door deze ontwikkelingen zijn computers kleiner, sneller en goedkoper geworden en kunnen we steeds meer data verwerken en opslaan. Exponentieel veel. Tot nu toe was deze hoeveelheid nog beheersbaar en begrijpelijk voor de mens, maar we komen op een punt dat de technologie sneller gaat dan wij als mens kunnen begrijpen. Met nanotechnologie, fotonica, kwantummechanica en synthetische biologie (DNA) zal deze exponentiële groei zich blijven voortzetten.
Big Data
Met de industriële revolutie is in de 18e eeuw de eerste stap gezet richting de groei van onze economie en wereldbevolking. Na de stoommachines, elektriciteit en de lopende band nam de ontwikkeling van computers een vlucht in de jaren '50. Begin jaren '80 ontstond de pc, een computer die je zelf thuis kon bedienen. In 1968 startte het Amerikaanse ministerie van Defensie de ontwikkeling van het ARPANET, de voorloper van het latere internet. Hiermee ontstond de mogelijkheid om computers met elkaar te verbinden. Het world wide web (www) zag het licht in 1989 en maakte het makkelijker om informatie over het internet te delen en te bekijken. Daarmee was het platform geboren om grootschalig informatie uit te wisselen en data te versturen.
Waar we begonnen met het versturen van kilobytes en megabytes bewegen we ons momenteel via de Giga- en Petabytes richting de Exa- en Zettabytes. Een enorme hoeveelheid data die exponentieel groeit. Uit die enorme hoeveelheid data kunnen we patronen leren herkennen, kunnen we correlaties maken en een systematiek ontdekken. Op basis van miljarden voorbeelden kunnen we voorspellingen doen die in het verleden hun uitkomst al hebben bewezen. In de wetenschap dat de wereldbevolking nog doorgroeit en de technologie exponentieel groeit zal er in de toekomst nog meer data gegenereerd worden.
Nieuwe trends
Er stormen ontelbare nieuwe ontwikkelingen op ons af de komende jaren. Sommige zijn al op kleine schaal aanwezig, anderen nog in ontwikkeling. Stuk voor stuk zullen ze een groei van data met zich mee brengen. Internet of Things zal in combinatie met nanotechnologie een vast onderdeel worden van onze omgeving. Zo kunnen we werkelijk álles met internet verbinden, waardoor het en traceerbaar en identificeerbaar wordt. Dit zal explosief bijdragen aan de exponentiële groei van data.
Blockchain- en Peer Data Sharing-technieken zullen ook hun bijdrage aan de groei leveren en de toename van Virtual en Augmented Reality diensten evenzo. De zelfrijdende auto's gebruiken en verbruiken een enorme hoeveelheid data om zelfstandig te kunnen rijden. Clouddiensten zullen nog meer groeien, waardoor het opvragen en wegschrijven van data wederom de groei van data bevordert. Ook de toename in streaming services op videogebied is enorm.
Pfoe. Daar staan we dan, met onze beperkte hersencapaciteit. De toenemende groei van technologie en de hoeveelheid data die daardoor vrijkomt, duizelt voor onze ogen. We zien door de bomen het bos niet meer. Wie o wie kan ons helpen? Natuurlijk: de robots. Artificial Intelligence (AI, kunstmatige intelligentie) hebben we keihard nodig om deze onvoorstelbare hoeveelheid data te leren begrijpen en interpreteren.
Door machines te leren wat welke data betekent, kunnen computers zelfstandig beslissingen nemen. Door computers nog sneller en neuromorfisch te maken (zelflerend op basis van menselijke denkpatronen) kunnen machines complexe menselijke taken overnemen met exponentiële snelheid. AI heeft al bewezen op specifieke gebieden slimmer dan de mens te zijn: in 2017 won een Google-computer het denkspel GO van de regerende wereldkampioen. Uitgaande van de omzet die de komende jaren met AI wordt verwacht, zal deze techniek een enorme vlucht nemen.
Bewust bezig met de toekomst
Wat betekent dit voor VodafoneZiggo? Allereerst houden we continu in ons achterhoofd dat de berg data dus harder groeit dan we ons kunnen voorstellen. Die bewustwording is cruciaal voor alle stappen die we zetten richting de toekomst. We houden alle technische en maatschappelijke trends scherp in de gaten, maken inschattingen over de gevolgen en bereiden ons voor op wat er komen gaat.
Het netwerk zal de meeste impact te verduren krijgen. Linksom of rechtsom moet de capaciteit (waarschijnlijk exponentieel) omhoog, zowel bij het vaste netwerk als het mobiele. We blijven daarom flink investeren in uitbreidingen van de bandbreedte en verbetering van de apparatuur. Creativiteit is een vereiste om deze technische uitdaging aan te gaan en de bijbehorende kostenposten te financieren.
Organisatie, businessmodellen, medewerkersprofielen en de netwerkarchitectuur moeten op de schop. Voordat we deze veranderingen kunnen inzetten, moeten al onze collega's zich bewust zijn van de verandering van onze traditionele wereld. Stel dat we op de ouderwetse manier door zouden werken, dan is het slechts een kwestie van tijd voordat je met exponentiële snelheid wordt ingehaald.
Klaar zijn voor de toekomst, betekent ook afrekenen met het verleden. Daarom zijn we bezig oude systemen te vervangen. We schakelen onze klanten over van analoge naar digitale tv, zodat er meer ruimte op ons netwerk ontstaat voor sneller internet. Maar we zetten ook in op kunstmatige intelligentie. Zo werken we sinds kort met slimme systemen die zichzelf controleren, zonder dat daar mensenhanden aan te pas komen. Exponentieel denken gaat onze pet weliswaar nog te boven, maar slim vooruitdenken doet VodafoneZiggo dus op volle kracht.
Wilco Dekker
Technology Strategy Manager VodafoneZiggo
Lees meer over ons netwerk