We staan op plek drie van de Global Innovation Index. Maar wie vooruitkijkt in de digitale arena begrijpt dat dit niet vanzelfsprekend is. We moeten niet tevreden weg dutten. De wereld om ons heen versnelt en haalt ons in. Dat kan ons banen en investeringen kosten.
Onlangs werd bekend dat ruim tweehonderd buitenlandse bedrijven zich bij de Nederlandse overheid hebben gemeld omdat ze overwegen naar Nederland te verhuizen na de brexit. Die kijken ook naar de digitale infrastructuur van Nederland op langere termijn. Daarom zullen overheden en bedrijfsleven tot een gezamenlijke visie op de toekomst moeten komen, om die digitale transformatie vorm te geven en daarin te (blijven) investeren.
Volgens een rapport van KPMG is Nederland met haar wetgeving en experimenten daartoe het best voorbereide land ter wereld. Maar een belangrijke voorwaarde daarvoor is een betrouwbaar, landelijk dekkend 5G-netwerk. Dit netwerk kan er alleen komen als de overheid zo snel mogelijk zekerheid geeft over het beschikbaar komen van frequentieruimte op de 3,5 Ghz band, en ook wanneer deze band dan wordt geveild. Tevens is een veiling het meest gebaat bij een bewezen en transparant veilingmodel, dat gericht is op een efficiënt gebruik van spectrum tegen realistische prijzen, niet een eenmalige maximale opbrengst voor de staat. Op deze manier schept de overheid de randvoorwaarden voor het bedrijfsleven om de nodige investeringen te durven doen.
5G geeft de Olympische spelen ongekende mogelijkheden
De internationale context schepteen nog grotere urgentie. 5G ontsteekt nu tijdens de Olympische Spelen in Pyeongchang een vlam van ongekende mogelijkhedenvoor mobiliteit, entertainment en technische innovatie. Videostreaming in 360 graden voor toeschouwers en live analyses voor atleten zijn slechts het begin. In de VS rollen providers dit jaar al 5G-netwerken uit. In Nederland wachten we misschien nog jaren op zekerheid over de benodigde frequenties die dit mogelijk maken.
Naast de overheid hebben we burgers en bedrijven nodig die betrokken zijn bij de digitalisering van hun omgeving. Startups die nieuwe oplossingen bedenken voor de problemen van vandaag. Energiebedrijven die digitalisering nodig hebben om de overgang van fossiel naar duurzaam vorm te geven. En bestuurders op lokaal en nationaal niveau die de ambitie omarmen om Nederland koploper te laten blijven. Slimme oplossingen in digitaal onderwijs, mobiliteit en het ‘internet of things’ komen niet van de grond en steden worden niet ‘smart’ als we daar niet samen in investeren.
Nederland heeft een digitaliseringstrategie en een top naar Duits voorbeeld nodig
Ik ben optimistisch over de digitale toekomst, maar ik maak mij ook wel zorgen. In het regeerakkoord heeft digitalisering een te bescheiden plek gekregen. De Tweede Kamer heeft dit ook gezien en heeft het kabinet opgeroepen een jaarlijkse digitalisering-top te organiseren. In Duitsland wordt zo’n top elk jaar gehouden, onder leiding van de bondskanselier om te onderstrepen hoe serieus de regering het thema neemt: in Duitsland is het ‘Chefsache’. Het kabinet gaat nu ook aan de slag om een nationale digitaliseringsstrategie op te stellen. Het belang van deze twee initiatieven kan haast niet overschat worden.
De digitale infrastructuur die telecombedrijven bieden, vormt de basis van onze digitale toekomst. Maar de discussie gaat veel verder. Is het onderwijs voldoende toegerust om onze kinderen digitale vaardigheden te leren? Slagen onze bestuurders erin om voldoende draagvlak te creëren voor digitale vernieuwingen in hun Smart Cities? Slagen we er samen in om het vertrouwen te winnen van de burger dat de data die we genereren in goede handen zijn? Burgers moeten het vertrouwen krijgen dat de digitale toekomst hen op allerlei terreinen écht verder helpt.
Allemaal onderwerpen die om een brede maatschappelijke aanpak vragen, waarin de overheid een coördinerende en stimulerende rol moet nemen om de vele stakeholders op dezelfde lijn te krijgen. Voor het bedrijfsleven is het belangrijk dat investeringszekerheid ontstaat en dat regulering terughoudend en verstandig wordt toegepast om de digitale toekomst van Nederland niet onnodig in de weg te staan.
(Dit opiniestuk verscheen op 12 februari 2018 ook in het FD)