De nieuwsberichten over de heftige aardbevingen in Turkije gingen direct rond in het Instant Network Team van de Vodafone Foundation. Wie zou er kunnen gaan, welke apparatuur was er nodig? Vanuit Nederland voegden Jeroen Aanraad en Babet Agten zich bij een internationaal team van vrijwilligers. Ieder met zorgvuldig geselecteerde skills voor deze missie. Hier lees je een verslag over een indrukwekkende reis en de kracht van verbinding.

Met bijna tien jaar ervaring in het Instant Network Team is Jeroen een echte veteraan. Babet daarentegen stond klaar voor haar tweede missie. De spanning gierde al vanaf dag één door haar lijf. "Vooral door de onzekerheid, want het bleef tot op het laatste moment spannend of we zouden gaan. Ondertussen maakten we alle apparatuur klaar, volgden we het nieuws op de voet en keken we uit naar een hulpvraag. Je kunt daar namelijk niet zomaar op eigen houtje heen." Die vraag kwam uiteindelijk van Vodafone Turkije, vertelt Jeroen. "Of we wilden deelnemen aan het search and rescue team dat door collega's in het getroffen gebied was opgezet. Dat gaf ons te denken over de situatie daar. Het verzoek moesten we afslaan, maar ook ons mobiele noodnetwerk was gelukkig meer dan welkom."

Een reis van waardering
De Uber-chauffeur die Babet naar het vliegveld reed, was Turks en vroeg of ze naar het rampgebied ging. Babet: "Hij vertelde dat zijn vrouw er zat, en bedankte me uitvoerig voor wat ik ging doen. In de rij op de luchthaven werden we opnieuw aangesproken en bedankt, en dat ging de hele reis zo door. Er stond ons een pittige ervaring te wachten, maar door al deze dankbaarheid ook een hele bijzondere."

Waar is de nood het hoogst?
In Adana, aan de rand van het getroffen gebied, kwamen de acht teamleden uit alle hoeken van de wereld bijeen. Als eerste om te bepalen wat ze gingen doen, en waar. Jeroen: "We hadden een hele waslijst aan potentiële locaties en allerlei los-vaste informatie. Hoe maak je daaruit een keuze?" Babet vond de oplossing. "Ik stuitte op een website van Turkse studenten, die precies liet zien waar alle noodinstanties zich bevonden, waar veel mensen samenkwamen, en hoeveel social mediaverkeer er was. Met die informatie konden we perfect bepalen waar we het meeste waarde konden toevoegen. Want op drukke plekken waar toch weinig dataverkeer was, móest er wel behoefte zijn aan internet."

Uitzicht op uitzichtloosheid
Een deel van de apparatuur (Instant Network 2G & 4G) ging via engineers van Vodafone Turkije naar de stad Hatay. Het team trok vervolgens door naar Adiyaman, in een steeds groter wordende stoet van graafmachines en andere hulpvoertuigen. Het eerste wat Babet onderweg opviel was dat de vangrails niet recht was, maar kronkelde als een slang. "Toen zag ik de eerste scheuren in de weg. En steeds meer ingestorte loodsen. In dorpen en steden werd de ravage echt zichtbaar. Alsof er een enorme bom gevallen was. Maar wat vooral indruk maakte: mensen op plastic stoeltjes in de sneeuw, voor zich uitstarend, bij een vuurtje om warm te blijven. En achter hen de huizen, waar misschien nog familie onder het puin lag. Zo surrealistisch en indrukwekkend, dat we er doodstil doorheen reden. Overal waren militairen, om de rust te bewaren en plundering te voorkomen. En overal stroomde water." Een bron van bacteriën en virussen, weet Jeroen. "Na een week ontstaan er ziektekiemen. Niet voor niets hadden we alle vaccinaties die je kunt bedenken."

Doen wat nodig is
Eenmaal in Adiyaman stationeerde het team zich op de campus van een universiteit. In de twee volgende dagen voorzag het team zeven locaties met Instant WiFi van internet. Van coördinatiepunten voor hulporganisaties tot distributiepunten voor voedsel en kampen voor mensen zonder huis. Ook installeerden ze verschillende Instant Chargers. Die chargers zijn belangrijk, vertelt Jeroen. "Veel mensen hebben wel hun telefoon gered, maar waar haal je stroom vandaan? Met onze mobiele laadstations kunnen 32 telefoons snel opladen." We voerden onze missie heel exact uit, vertelt Babet. "Maar we improviseerden ook ter plekke. Zo zag Jeroen dat er maar twee stopcontacten waren in een grote hal op de campus, waar veel mensen samenkwamen. 'Ik ga een Instant Charger halen', zei hij meteen. Hij liet iemand een tafel regelen, installeerde het apparaat én scharrelde wat stoelen bij elkaar zodat mensen er goed konden zitten. Het resultaat was een plek waar iedereen samenkwam. Van bakkers en brandweermannen, tot verplegers en hulpverleners."

Bijzondere verbindingen leggen
Babet is onderdeel van dit team vanwege haar communicatie- en organisatie skills. "Dat betekende heel veel regelwerk, maar ook in contact staan met de mensen om ons heen. Van hulpverleners en contactpersonen, tot de lokale bevolking. Ik verbind me van nature met mensen, en heb dat hier als heel bijzonder ervaren. Overal vroegen mensen waar we vandaan kwamen en bedankten ze ons voor wat we deden. Daarna volgden de verhalen. Over de familie die ze waren verloren, het huis waar ze niet meer in durfden, en de onverbiddelijke kou. En daarna altijd de uitnodiging voor een kopje chai thee. Er is heel veel verdriet en pijn, maar mensen zijn ook op zoek naar verbinding en heel dankbaar voor iets kleins dat jij doet." Jeroen: "Ik heb inderdaad nog nooit zoveel dankbaarheid ontvangen. Het hele land is in rouw, en werkt tegelijk samen. De familiebanden zijn hier sterk, ook dat zorgt voor veerkracht."

Na drie dagen alles gegeven te hebben, waren Babet en Jeroen weer thuis. De adrenaline zit nog hoog, merkt Babet. "En er blijven verhalen opborrelen. Het duurt wel even voordat dit hele avontuur een plaatsje heeft." Als souvenir hebben ze allebei een coronabesmetting opgepikt. Het deert niet, en staat in geen verhouding tot wat de mensen in Turkije moeten doorstaan. Gelukkig laten we veel goeds achter, vertelt Jeroen. "Alle apparatuur die we hebben aangesloten, is overgedragen aan lokale engineers. Hopelijk blijft die nog heel lang draaien."

De Vodafone Foundation stelt met het Instant Network Program apparatuur en mensen beschikbaar die in rampgebieden een tijdelijk mobiel netwerk kunnen opbouwen. Deze groep vrijwilligers bestaat uit internationale Vodafone-medewerkers, onder wie ook Nederlandse VodafoneZiggo-collega's. De afgelopen jaren kwam Instant Network in actie bij meerdere natuurrampen, zoals in Mozambique en de Filipijnen en de humanitaire ramp rondom de Oekraïense grenzen.

Potentiële locaties